dinsdag 23 augustus 2011

Canadees politiek icoon Jack Layton overleden


Maandagochtend is Jack Layton overleden, de leider van de NDP partij. Zijn dood heeft een emotionele schokgolf door het land gejaagd die mensen spontaan op straat deed komen. Het is de moeite waard om jullie het begrip ‘Jack Layton’ even te schetsen.

Tot het einde van de jaren ‘90 werd het politieke landschap hier gedomineerd door twee partijen: de conservatieven en de liberalen. De twee andere nationale partijen, Bloc Quebecois en het socialistische NDP, hadden weliswaar elk hun eigen aanhang maar kwamen er federaal nauwelijks aan te pas. Dat veranderde na de eeuwwisseling toen Jack Layton, een relatief onbekende politicus uit Toronto aan het hoofd kwam van de zwalpende NDP. Layton zette zich meteen af tegen het heersende cynisme en de machtsspelletjes in Ottawa en wilde op een andere manier aan politiek doen. Zijn stijl was open, humoristisch, optimistisch en vriendelijk. Zijn tocht naar de politieke top ging traag maar gestaag. Verkiezing na verkiezing timmerde hij verder aan het herstel van de NDP. Ongemerkt werd Jack een merknaam in de Canadese politiek: altijd optimistisch en breed lachend, het hart op de tong, politiek briljant en zeer humoritisch. Jack Layton werd door de Canadesen op handen gedragen. Je kon voor of tegen de NDP zijn, maar niemand was tegen Jack.

In het voorjaar van 2010 kondigde Layton aan dat hij prostaatkanker had en wat gas moest terug nemen. Hij herstelde echter, sterker als nooit tevoren, en bij de verkiezingen in mei van dit jaar schreef de NDP politieke geschiedenis. Het klassieke tweepartijenstelsel ging aan diggelen en de NDP werd de tweede grootste partij van Canada. De liberalen verschrompelden en Layton slaagde erin om het Bloc Quebecois tot een handvol zetels terug te dringen. Jack Layton mocht zich The Leader of Her Majesty's Opposition noemen.

Lang heeft hij echter niet kunnen genieten van zijn status. Op een dramatische persconferentie eind juli verscheen een graatmagere en bleke Jack Layton. De voorzitter van NDP kondigde er met zwakke stem aan dat dokters een nieuwe kanker ontdekt hadden en dat hij zich alweer terug moest trekken om te vechten tegen zijn ziekte. Niemand hield toen echt rekening met een slechte afloop want Jack was een vechter, zo kenden we hem.

Canada werd maandagochtend wakker in schock toen het nieuws van z’n dood bekend raakte. Alle zenders hebben meteen hun programma’s onderbroken en brachten live verslag uit. Eerste minister Stephen Harper (een geducht politiek tegenstander) legde een verklaring af en vlaggen aan het parlement gingen halfstok. In heel het land kwamen mensen op straat en internetfora, nieuwssites en het NDP hoofdkwartier werden overspoeld met reacties. Het gezicht van de vriendelijke politiek, de eeuwig jonge en fietsende man die kanker had overwonnen, was plots niet meer. Ook al had je hem nooit ontmoet, Jack Layton was zo`n man die je het gevoel geeft dat je elkaar kent, als een kennis die je af en toe ziet en met wie het altijd weer klikt. Net daarom voelt iedereen zich geraakt door zijn overlijden.

Afgelopen zaterdag, met zijn naderend einde in zicht, heeft Jack Layton een lange brief geschreven aan alle Canadezen met de instructie om die woorden na zijn dood openbaar te maken. Die brief is een prachtig testament die Jack`s stijl typeert. Hij sluit zijn laatste toespraak aan Canada af met volgende woorden:

Love is better than anger.
Hope is better than fear.
Optimism is better than despair.
So let us be loving, hopeful and optimistic. And we’ll change the world.


Jack Layton werd 61 jaar en krijgt zaterdag een staatsbegrafenis, een eer normaal gezien alleen weggegelegd voor huidige of voormalige eerste ministers of gouverneurs-generaal.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten